Budownictwo energooszczędne

Budownictwo energooszczędne to technologie w budownictwie, pozwalające na zmniejszenie energochłonności budynku przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego komfortu cieplnego użytkownikom.

Rosnące ceny surowców energetycznych są powodem, dla którego dom energooszczędny jest jednym z najbardziej aktualnych tematów w budownictwie jednorodzinnym.
Zmniejszenie opłat za energię elektryczną oraz cieplną można osiągnąć poprzez minimalizację strat ciepła do otoczenia, stosowanie alternatywnych źródeł ciepła w stosunku do drogich w użytkowaniu pieców gazowych i elektrycznych oraz zainstalowanie systemów automatycznego sterowania budynkiem umożliwiających oszczędne korzystanie z mediów. W niedługim czasie pojawią się również inteligentne liczniki energii będące częścią tak zwanych inteligentnych systemów elektroenergetycznych, pozwalające na optymalne zużywanie elektryczności w ciągu doby.

Budynek pasywny:
Budynek pasywny jest szczególnym typem budynku energooszczędnego, o ekstremalnie niskim zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania. Dom musi również spełniać warunek ograniczonego zużycia energii pierwotnej. Komfort cieplny jest zapewniony dzięki tak zwanym „pasywnym” źródłom ciepła, czyli mieszkańcom, urządzeniom elektrycznym, energii słonecznej, oraz odzysku ciepła z wentylacji i ewentualnie dogrzaniu powietrza świeżego. Technologie budowania domów pasywnych pozwalają zaoszczędzić do 80% energii i ograniczyć tradycyjne systemy ogrzewania do minimum. Budynek pasywny charakteryzuje się niewielkim stosunkiem powierzchni zewnętrznej do kubatury (0,8-1), dlatego jego bryła powinna być zwarta. Ilość narożników oraz załamań ścian, gdzie dochodzi do najintensywniejszej wymiany ciepła, musi być jak najmniejsza. Kształt domu pasywnego umożliwia optymalne wykorzystanie ciepła słonecznego, dlatego dobrym rozwiązaniem jest dach jednospadowy, dzięki któremu ściana ustawiona na południe ma większą powierzchnię niż ściana północna.

Budynek inteligentny:
Budownictwo pasywne polega głównie na prawidłowym zaprojektowaniu kształtu domu, jego położenia w stosunku do stron świata, izolacji, wentylacji oraz ogrzewania. Oszczędność energii można również uzyskać dzięki wprowadzeniu automatyki domowej, która zarządza urządzeniami, instalacjami oraz wyposażeniem technicznym. Dom, w którym centralny, zintegrowany system zarządzania steruje ogrzewaniem, wentylacją, chłodzeniem, przesłonami okiennymi oraz innymi instalacjami, nazywany jest inteligentnym. Użytkownik sam ustala dogodną temperaturę, wilgotność powietrza, natomiast system decyduje, w którym momencie uruchomić poszczególne instalacje, nie doprowadzając do przegrzania, bądź przechłodzenia pomieszczeń. Zadaniem systemu sterowania jest optymalizacja zużycia energii, korzystając z jej źródeł tylko wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba, w takiej ilości, jaka w danej chwili jest konieczna oraz zapewniając najwyższą sprawność jej konwersji.

Stosowanie odnawialnych źródeł energii:
Stosowanie odnawialnych źródeł energii jest obecnie bardzo popularne. Korzystne dofinansowania dla osób prywatnych oraz fakt, że energia słoneczna nic nie kosztuje, sprawiają, że instalowanie systemów solarnych stało się opłacalne, a energia słoneczna jest najchętniej wykorzystywanym źródłem odnawialnym w budownictwie. Typowy układ solarny z obiegiem wymuszonym służy do podgrzewania wody użytkowej i składa się z kolektora, zbiornika c.w.u., wężownicy, pompy cyrkulacyjnej, regulatora oraz czasami dodatkowego źródła ciepła.

System wentylacji i ogrzewania:
W budynku pasywnym nie stosuje się wentylacji grawitacyjnej, popularnej w tradycyjnym budownictwie. Układ wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej jest źródłem zarówno świeżego powietrza, jak i energii cieplnej. Na wyposażenie układu składa się rekuperacyjny wymiennik ciepła, który odzyskuje około 75% ciepła z powietrza usuwanego z budynku oraz dodatkowe źródło energii cieplnej, na przykład wymiennik gruntowy, który z powodzeniem może współpracować z pompą ciepła. Przez gruntowy wymiennik ciepła transportowane jest powietrze służące do wentylacji budynków.

Materiały zmiennofazowe PCM:
Materiały zmiennofazowe, o dużej pojemności cieplnej, w różny sposób wkomponowane w strukturę budynku mają za zadanie zwiększyć jego pojemność cieplną. Duża bezwładność cieplna budynku zapewnia bardziej stabilne warunki termiczne w jego wnętrzu, jak również pozwala na wykorzystanie naturalnych źródeł ciepła i chłodu, dzięki czemu zmniejsza się zużycie energii na ogrzewanie i klimatyzację. Zasada działania jest prosta: gdy temperatura otoczenia wzrasta, wiązana chemiczne w materiale PCM zostają zerwane, a jego stan skupienia zmienia się ze stałego na ciekły. Podczas ochładzania się powietrza, materiał wraca do stałego stanu skupienia i oddaje wcześniej zakumulowane ciepło.

Podsumowanie:
Ogrzewanie, chłodzenie i oświetlenie budynków mieszkalnych pochłania około 40% energii konsumowanej przez zurbanizowane kraje. Chcąc zmniejszyć globalne zużycie energii pierwotnej oraz emisję szkodliwych substancji powinniśmy się skupić zarówno na wprowadzaniu alternatywnych źródeł energii, jak i maksymalnym zwiększeniu sprawności konwersji energii po stronie odbiorcy. Współczesne budownictwo skupia się na energooszczędności oraz optymalizacji zużycia ciepła, elektryczności i kosztów użytkowania. Dzięki rozwojowi technologii informatycznej, automatyka budynkowa zatroszczy się za nas o rozsądne korzystanie z wszelkich mediów i pozwoli cieszyć się wysokim komfortem mieszkania oraz niskim kosztem utrzymania budynku.